مقدمه

زردآلو یکی از مهم‌ترین گیاهان در صنعت باغبانی محسوب می‌شود و ارقام متنوعی از آن، در مناطق معتدل کشور کشت می‌شوند. این محصول از تیره رزاسه بوده و بومی کشور چین و سیبری می‌باشد. زردآلو از جمله میوه‌های هسته‌دار است و از نظر ژنتیکی با آب و هوای مناطق معتدل و نیمه گرمسیری سازگاری بالایی دارد. در صورت کاشت نهال‌های زردآلو در این مناطق و رعایت اصول صحیح مراقبتی، درختان بازدهی بالایی خواهند داشت در غیر اینصورت، درختان به برخی آفات و بیماری‌ها دچار می‌شوند. آفات درخت زردآلو و بیماری‌های آن متنوع بوده و هر یک بر اثر عامل مشخصی ایجاد و آسیب به خصوصی به درختان زردآلو وارد می‌نمایند. به همین دلیل بهترین راهکار جهت کاهش خسارات وارده و دستیابی به حداکثر سودآوری، شناخت آفات و بیماری های مهم درخت زردآلو و پیشگیری از شیوع آنها در باغ است. از این رو به دلیل اهمیت این مهم، در ادامه مقاله بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.

مهم‌ترین آفات درخت زردآلو

برخی آفات و حشرات از مغز، پوسته یا شاخ و برگ درختان زردآلو تغذیه می‌کنند و می‌توانند علاوه بر کاهش کیفیت محصول، شاخص‌ سود‌آوری باغ را به شدت کاهش دهند. از این رو شناخت آفات درخت زردآلو می‌تواند موجب کاهش آسیب‌های احتمالی و افزایش میزان سودآوری گردد. مهم‌ترین این آفات عبارتند از:

آفت شته سبز، از جمله زیان‌آور‌ترین آفات درخت زردآلو

شته سبز یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین آفات درخت زردآلو می‌باشد. این آفت از طریق مکیدن مایعات مغذی موجود در شهد گل‌ها و میوه زردآلو تغذیه می‌کند. این امر سبب تضعیف قابل توجه درخت و آسیب دیدن میوه‌ها و گل‌های درخت زردآلو می‌شود. علاوه بر این شته‌های سبز بالغ نیز با تهاجم به جوانه‌ها، ریشه، ساقه، برگ‌ها، گل‌ها و میوه‌های درخت زردآلو از آب موجود در بافت آنها تغذیه می‌کنند. بر اثر این تهاجم برگ گیاه زرد و پیچیده شده و به دلیل عدم رشد نامناسب گسترده نمی‌شود.

روش مقابله با آفت شته سبز: از آنجایی که سرعت رشد شته‌ها بسیار بالاست، روند کنترل شیوع آن می‌بایست قبل از شروع فصل تولید مثل آنها آغاز گردد. با این وجود به دلیل آنکه سرعت حرکت شته‌ها کند است می‌توان آنها را با سهولت بیشتری نسبت به سایر آفات کنترل کرد. به منظور مقابله با این آفت می‌توان از روش‌هایی چون پاشیدن آب سرد بر روی برگ‌ها، غبارروبی گیاه با آرد، محلول‌پاشی صابون‌های حشره‌کش و روغن‌های باغبانی و چریش استفاده کرد. علاوه بر این می‌توانید از دیاتومه که ماده‌ای آلی و غیر سمی است یا تله‌های زرد چسبنده برای از بین بردن شته‌های سبز استفاده کنید.

آفت لارو برگ‌خوار یکی از مهم‌ترین آفات درخت زردآلو

لارو برگ‌خوار یکی دیگر از رایج‌ترین آفات درخت زردآلو است و از جوانه‌ها و برگ‌های آن تغذیه می‌کنند. این لارو فعالیت خود را در فصل بهار آغاز کرده و در زمان تغذیه با ایجاد تار‌های ابریشمی بر روی برگ گیاه، سبب پیچش برگ‌های درخت زردآلو می‌شوند. این امر موجب تضعیف و اختلال در فرآیند گلدهی و باردهی درخت می‌گردد.

روش مقابله با آفت لارو برگ‌خوار: به منظور مقابله با این آفت و مراقبت و نگهداری از درخت زردآلو بهترین روش، رعایت بهداشت زراعی و پیشگیری از شیوع آفت در باغ است. علاوه بر این سم پاشی درخت زردآلو با سمومی نظیر دیازینون و کنفیدور، می‌تواند از گسترش شیوع آفت لارو برگ‌خوار در باغات جلوگیری نماید.

آفت سوسک شاخک بلند رزاسه

یکی دیگر از مخرب‌ترین آفات درخت زردآلو، سوسک شاخک بلند رزاسه می‌باشد. این حشره در کنار جوانه انتهایی و در راس شاخه‌های جوان درخت زردآلو تخم‌ریزی می‌کند و پس از رشد به درون بافت شاخه وارد و از قسمت مرکزی آن تغذیه می‌نماید.  این امر موجب خشک شدن تدریجی سرشاخه‌های درختان بالغ و خشک شدن کلی نهال‌های جوان زردآلو می‌شود.

روش مقابله با آفت سوسک شاخک بلند رزاسه: یکی از موثرترین روش‌های کنترل این آفت، هرس شاخه‌های سبز آلوده و امحای آن‌ها در محیطی خارج از باغات است. همچنین می‌بایست از برنامه‌های تغذیه، کود‌دهی و آبیاری مناسب جهت مراقبت و نگهداری از درخت زردآلو بهره گرفت. علاوه بر این خرید نهال‌های زردآلو سالم و شناسنامه‌دار از نهالستان‌های معتبری چون بیونهال نیز می‌تواند تا حد زیادی از ابتلای گیاه به این آفت پیشگیری نماید.

آفت کرم خراط

کرم خراط یکی از زیان‌بار‌ترین آفات درخت زردآلو است که مستقیماً سیستم آوندی و شاخه‌های جوان را هدف حمله قرار می‌دهد. یکی از اصلی‌ترین دلایل شیوع این آفت در باغات زردآلو، خرید نهال‌های آلوده و کاشت آنها در میان درختان سالم باغ است. فعالیت این حشره در نهایت موجب خشک شدن شاخه‌های سبز، ریزش برگ و میوه درختان آلوده زردآلو می‌شود.

روش مقابله با آفت کرم خراط: بهترین راهکار جهت مقابله با شیوع این آفت، خرید نهال‌های اصیل و سالم و نیز تغذیه کودی مناسب درختان زردآلو است. علاوه بر این در صورت مشاهده حشرات بالغ، می‌توان دالان‌های ورودی این کرم بر روی شاخه‌ها را مسدود و آنها را محبوس کرد. همچنین می‌توان از تله‌های فرمونی نیز در فصل بهار جهت کنترل پیشروی این آفت در باغات استفاده نمود.

آفت کرم سفید ریشه

کرم سفید ریشه یکی از مهم‌ترین آفاتی است که ریشه درختان زردآلو را هدف تهاجم قرار می‌دهد. این آفت با حمله به ریشه موجب تضعیف سیستم ریشه‌ای و اختلال در جذب آب می‌گردد. از این رو به تدریج موجب زرد شدن برگ‌ها، خشک شدن شاخه ها، ریزش میوه و در نهایت خشک شدن نهال‌ها و درختان زردآلو می‌شود.  

روش مقابله با آفت کرم سفید ریشه: این کرم نورگرا است از این رو می‌توان با نصب تله‌های نوری به راحتی آنها را به دام انداخت. همچنین می‌توان با زیر و رو کردن خاک اطراف ریشه، هوادهی مناسب نیز از گسترش این آفت در ناحیه ریشه جلوگیری کرد.

شایع‌ترین بیماری های درخت زردآلو

بیماری های درخت زردآلو متنوع بوده و هر یک توسط عواملی که عمدتاً منشا قارچی و باکتریایی دارند ایجاد می‌شوند. شناخت این بیماری‌ها و روش‌های کنترل آنها می‌تواند در پیشگیری از شیوع بیماری و کاهش خسارات وارده به باغات زردآلو موثر باشد. مهم‌ترین و شایع‌ترین این بیماری‌ها عبارتند از:

بیماری غربالی یکی از مهم‌ترین بیماری های درخت زردآلو

بیماری غربالی از جمله شایع‌ترین بیماری های درخت زردآلو می‌باشد، که در اکثر باغات زیر کشت این محصول در سراسر کشور مشاهده می شود. این بیماری توسط عامل قارچی Wilsonomyces carpophilus در زرد آلو ایجاد می‌شود و پوشش برگ و میوه را هدف تهاجم قرار می دهد. ابتلای درختان زردآلو به این بیماری، موجب تضعیف درخت، سوراخ شدن برگ‌ها، ایجاد جوش و لکه‌هایی عمدتاً آجری رنگ بر روی میوه زردآلو و کاهش کمیت و کیفیت محصول می‌شود. این بیماری سبب کاهش ارزش اقتصادی و بازار پسندی میوه زردآلو خواهد شد.

روش کنترل بیماری غربالی: جهت کنترل این بیماری می‌بایست از روش‌هایی چون هرس و حذف شاخه‌های آلوده و سم پاشی درخت زردآلو به دفعات متعدد با استفاده از سمومی نظیر بردوفیکس استفاده کرد.

بیماری شانکر باکتریایی

شانکر نوعی بیماری باکتریایی و یکی از مخرب‌ترین بیماری های درخت زردآلو است. عامل باکتری با ظهور در پایه جوانه‌ها و گسترش در اطراف آن به درون بافت گیاه وارد می‌شوند. این امر سبب ترشح صمغ در ناحیه اطراف محل آلوده می‌شود. شیوع این بیماری موجب خشک شدن سرشاخه‌ها، محدود شدن تعداد شکوفه‌ها و ریزش گل‌های درخت زردآلو می‌شود.

روش کنترل بیماری شانکر باکتریایی: بهترین شیوه جهت مقابله با این بیماری، خرید نهال سالم و رعایت بهداشت زراعی در روند مراقبت و نگهداری از درخت زردآلو است. همچنین می‌توان از سمومی مانند بردوفیکس به صورت دوره‌ای جهت سم پاشی درخت زردآلو استفاده کرد و به این طریق روند رشد باکتری‌ها را مختل کرد.

بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه

این بیماری از جمله مهم‌ترین بیماری های درخت زردآلو می‌باشد که توسط عاملی قارچی متعلق به راسته Oomycetes ها ایجاد می‌گردد. این قارچ ریشه‌های ابتدایی و طوقه درختان زردآلو را مورد تهاجم قرار داده و آلوده می‌کند. این امر موجب پوسیده شدن تدریجی ریشه و ناحیه طوقه شده و با ایجاد اختلال در جذب آب و مواد معدنی و نیز آلوده کردن بافت مرکزی تنه درخت، در نهایت موجب خشک شدن کامل درخت زردآلو می‌شود.

روش کنترل بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه: یکی از بهترین راهکار‌ها جهت کنترل این بیماری استفاده از شیوه‌های صحیح آبیاری و ترجیحاً آبیاری قطره‌ای است. علاوه بر این می‌توان از روش‌هایی چون سم پاشی درخت زردآلو با استفاده از سمومی چون متالاکسیل مانکوزب، به صورت محلول در آب آبیاری نیز جهت کنترل تکثیر این قارچ در بین درختان سالم بهره گرفت.

بیماری پژمردگی آوندی

پژمردگی آوندی از دیگر بیماری‌های مهم درخت زردآلو است که توسط قارچ‌های آوندی مانند ورتیسیلیوم و فوزاریوم ایجاد می‌شود. این قارچ‌ها با ایجاد اختلال در مکانیسم انتقال شیره آوندی و پژمردگی ساقه، شاخه و در نهایت خشک شدن تدریجی نهال و درختان زردآلو می‌شوند. یکی از بارزترین نشانه‌های ابتلای درخت به این بیماری، ایجاد حلقه‌ای قهوه‌ای رنگ در کامبیوم مرکزی ساقه است.

روش کنترل بیماری پژمردگی آوندی: تاثیر‌گذار‌ترین راهکار جهت کنترل این بیماری، مراقبت و نگهداری از درخت زردآلو به روش اصولی و طبق برنامه تغذیه‌ای صحیح و نیز خرید نهال سالم است. همچنین می‌توان از سموم سیستماتیک نیز جهت کنترل سرعت تکثیر قارچ در سیستم آوندی بهره گرفت.

جمع‌بندی

شناخت علائم انواع بیماری‌‌ها و آفات درخت زردآلو و نیز راهکار مقابله با هر یک، نقش بسزایی در مدیریت صحیح باغات زردآلو دارد. این مهم همچنین به باغدار کمک می‌کند که ضمن حفظ کیفیت محصول، با پیشگیری از شیوع آفات و درمان بیماری‌ها خسارات احتمالی را کاهش داده و به سود بیشتری دست یابد. روش مقابله با انواع آفات و بیماری های درخت زردآلو متفاوت بوده و اقدامات لازم می‌بایست در زمان مناسب صورت گیرند. این روش‌ها عمدتاً شامل اقدامات پیشگیرانه زراعی و روش‌هایی چون سم پاشی درخت زردآلو می‌شوند.

در این میان به سبب آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از استفاده سموم شیمیایی بهتر است، از روش‌های مبتنی بر رعایت بهداشت زراعی و اقدامات پیشگیرانه استفاده شود. شما می‌توانید در خصوص روش‌های صحیح مراقبت و نگهداری از درخت زردآلو از خدمات مشاوره‌ای تیم تخصصی بیونهال استفاده نمایید. این تیم مجرب سالهاست که در زمینه تولید و بهینه‌سازی نهال‌های زردآلو شناسنامه‌دار و اصیل فعالیت دارد و با بهره‌گیری از دانش تخصصی خدمات متنوعی را به مشتریان ارائه می‌دهد.